Badanie Hormonu folikulotropowego (FSH) – co to jest i za co odpowiada?

03.01.2025

FSH to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, odpowiedzialny za stymulację funkcji gonad. Jego działanie jest różne w zależności od płci:

  • U kobiet: FSH pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych oraz wspomaga produkcję estrogenów.
  • U mężczyzn: Stymuluje funkcję komórek Sertolego w jądrach, wspierając proces spermatogenezy.

Badanie FSH - dlaczego i kiedy warto je wykonać?

Badanie poziomu FSH we krwi pomaga zidentyfikować zaburzenia w układzie hormonalnym i rozrodczym. Wskazania do badania różnią się w zależności od płci.

FSH u kobiet

U kobiet FSH jest badane w diagnostyce:

  • Niepłodności: Pomaga ocenić rezerwę jajnikową i określić przyczyny trudności z zajściem w ciążę.
  • Zaburzeń cyklu miesiączkowego: Wyjaśnia problemy z nieregularnymi miesiączkami lub ich brakiem (amenorrhoea).
  • Okresu menopauzy: Wysoki poziom FSH może wskazywać na menopauzę.

Kiedy badać FSH? Badanie powinno być wykonane w fazie folikularnej cyklu (2-5 dzień cyklu), gdy poziom hormonu jest najstabilniejszy.

Normy FSH u kobiet:

  • Faza folikularna: 3,5-12,5 mIU/ml.
  • Owulacja: 4,7-21,5 mIU/ml.
  • Faza lutealna: 1,7-7,7 mIU/ml.
  • Menopauza: >25 mIU/ml.

FSH u mężczyzn

U mężczyzn FSH jest badane w przypadku:

  • Niepłodności: Pomaga ocenić funkcję jąder i jakość spermatogenezy.
  • Hipogonadyzmu: Diagnostyka niedoboru testosteronu i innych zaburzeń hormonalnych.
  • Oceny spermatogenezy: Poziom FSH wskazuje na skuteczność terapii lub obecność uszkodzeń jąder.

Normy FSH u mężczyzn:

  • 1,5-12,4 mIU/ml.

Interpretacja wyników

Podwyższone FSH

  • U kobiet: Może wskazywać na zespół policystycznych jajników (PCOS), przedwczesne wygasanie funkcji jajników lub menopauzę.
  • U mężczyzn: Sugeruje pierwotne uszkodzenie jąder, np. w wyniku infekcji, terapii nowotworowej lub urazu.

Obniżone FSH

  • U obu płci: Może wskazywać na dysfunkcję przysadki mózgowej (hipogonadyzm hipogonadotropowy) lub inne zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-gonady.

Rola FSH w leczeniu

  1. Kobiety:

    • Wykorzystuje się FSH w terapii stymulacji jajników, szczególnie w procedurach wspomaganego rozrodu (ART), takich jak in vitro.

  2. Mężczyźni:

    • Terapia z użyciem FSH może wspomagać spermatogenezę w przypadku hipogonadyzmu hipogonadotropowego, często w połączeniu z innymi hormonami, jak LH.

Porady lifestylowe wspierające zdrową gospodarkę hormonalną

  • Dieta: Wprowadź produkty bogate w cynk, witaminę D i zdrowe tłuszcze.
  • Aktywność fizyczna: Regularny ruch wspiera równowagę hormonalną.
  • Unikanie stresu: Chroniczny stres zaburza funkcję przysadki mózgowej.
  • Unikanie używek: Alkohol i papierosy mogą negatywnie wpływać na poziom FSH.

Podsumowanie

Badanie FSH to kluczowe narzędzie diagnostyczne w ocenie funkcji rozrodczych zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. W przypadku nieprawidłowych wyników ważna jest konsultacja z lekarzem, który zaproponuje dalsze kroki diagnostyczne i terapeutyczne. Pamiętaj, że oprócz badania FSH warto wykonać badania innych hormonów, aby w pełni ocenić stan gospodarki hormonalnej. Chętnie podpowiemy, jakie badania należy wykonać.

Lekarz Anna Górecka


Umów wizytę