Nadmiar androgenów u kobiet – objawy
Nadmiar androgenów u kobiet, zwany również hiperandrogenizmem, jest stanem, który może wpływać na różne aspekty zdrowia i wyglądu. Androgeny, choć są uznawane za męskie hormony płciowe, są obecne również u kobiet i pełnią istotne funkcje. Jednak ich nadmiar może prowadzić do różnych objawów oraz poważniejszych zaburzeń zdrowotnych.
Przyczyny nadmiaru androgenów u kobiet
- Insulinooporność: Nadwaga i otyłość często wiążą się z insulinoopornością. Wysoki poziom insuliny w organizmie może stymulować jajniki do produkcji większej ilości androgenów, co prowadzi do hiperandrogenizmu. Ponadto, insulinooporność może zmniejszać produkcję globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG) w wątrobie, co zwiększa ilość wolnego, aktywnego testosteronu w krążeniu.
- Tkanka tłuszczowa jako organ hormonalnie czynny: Tkanka tłuszczowa nie jest tylko magazynem energii, ale także aktywnym organem endokrynnym, który wytwarza hormony i czynniki zapalne. Może to przyczyniać się do zwiększonej produkcji androgenów oraz wpływać na metabolizm hormonów płciowych.
- Zespół policystycznych jajników (PCOS): Hiperandrogenizm jest częstym objawem PCOS, który często występuje u kobiet z nadwagą lub otyłością. PCOS i otyłość mogą wzajemnie się potęgować, prowadząc do większych zaburzeń równowagi hormonalnej.
Objawy nadmiaru androgenów u kobiet
- Wypadanie włosów: Nadmiar androgenów może prowadzić do łysienia typu męskiego u kobiet, czyli przerzedzenia i wypadania włosów w charakterystycznych miejscach.
- Hirsutyzm: Obecność ciemnych, grubych włosów na brodzie, sutkach, przedramionach, czy innych częściach ciała, gdzie normalnie kobiety nie mają silnego owłosienia.
- Trądzik: Nadmiar androgenów może prowadzić do trądziku, zwłaszcza jeśli jest on oporny na typowe metody leczenia trądziku hormonalnego.
- Tłusta skóra: Androgeny mogą zwiększać produkcję sebum przez gruczoły łojowe, prowadząc do trądziku lub niezdrowo wyglądającej, tłustej skóry.
- Zaburzenia metaboliczne: Hiperandrogenizm może przyczyniać się do insulinooporności, co zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, a także problemów związanych z metabolizmem glukozy i lipidów.
- Zaburzenia menstruacyjne i płodności: Nadmiar androgenów może zakłócać normalny cykl menstruacyjny, prowadząc do nieregularnych miesiączek lub ich całkowitego braku. Może to również wpływać na płodność i stanowić problem przy próbach zajścia w ciążę.
Nadmiar androgenów u kobiet - diagnostyka i leczenie
Badanie na nadmiar androgenów u kobiet jest kluczowe dla właściwej diagnozy. Może obejmować analizę poziomu hormonów w krwi oraz inne testy endokrynologiczne. Ważne jest, aby kobiety z nadwagą i objawami hiperandrogenizmu skonsultowały się z lekarzem w celu właściwej diagnozy i leczenia.
Podstawowe strategie leczenia hiperandrogenizmu:
Regulacja cyklu miesiączkowego i redukcja androgenów:
-
- Środki antykoncepcyjne zawierające estrogen i progestagen – Są często stosowane do normalizacji cyklu miesiączkowego i zmniejszenia produkcji androgenów przez jajniki. Estrogeny zwiększają syntezę globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG) w wątrobie, co prowadzi do obniżenia poziomów wolnego testosteronu w surowicy.
- Antyandrogeny – Takie jak spironolakton, flutamid czy finasteryd, które mogą być stosowane do bezpośredniego blokowania działania androgenów na poziomie receptorów lub hamowania ich syntezie.
- Suplementacja
Leczenie insulinooporności:
-
- Metformina – Lek z grupy biguanidów, który jest często stosowany w celu poprawy wrażliwości na insulinę i obniżenia poziomów insuliny, co pośrednio może przyczynić się do zmniejszenia produkcji androgenów przez jajniki.
- Analogi GLP
Zarządzanie masą ciała:
-
- Dieta i ćwiczenia – Zmniejszenie masy ciała poprzez zdrową dietę i regularną aktywność fizyczną może pomóc w regulacji cyklu miesiączkowego oraz zmniejszyć poziom androgenów.
Leczenie miejscowe objawów:
-
- Kremy z eflornityną – stosowane miejscowo w celu spowolnienia wzrostu niepożądanych włosów na twarzy.
- Metody mechaniczne – takie jak laseroterapia i elektroliza, które mogą być użyte do redukcji nadmiernego owłosienia.
Regularna ocena kliniczna i laboratoryjna jest niezbędna do monitorowania skuteczności leczenia i dostosowywania terapii w zależności od odpowiedzi pacjentki.
Nadmiar androgenów u kobiet - podsumowanie:
Nadmiar androgenów u kobiet jest stanem wymagającym uwagi, zarówno ze względów estetycznych, jak i zdrowotnych. Rozpoznanie i leczenie tego zaburzenia są kluczowe dla zapobiegania dalszym komplikacjom i poprawy jakości życia. Regularne konsultacje z lekarzem, odpowiednia diagnostyka i dostosowane leczenie są niezbędne dla efektywnego zarządzania tym stanem.
Wyświetl ten post na Instagramie
Lek. Maja Czech