Czy hipogonadyzm jest uleczalny? – objawy u mężczyzn

03.01.2025

Hipogonadyzm męski to stan, w którym dochodzi do niedoboru hormonów płciowych, głównie testosteronu, co może prowadzić do różnorodnych zaburzeń zdrowotnych. Jest to schorzenie o złożonej etiologii, które może występować na każdym etapie życia mężczyzny. W artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnostykę oraz możliwości leczenia hipogonadyzmu, a także odpowiemy na pytanie, czy ten stan jest uleczalny.

Hipogonadyzm – co to jest?

Hipogonadyzm męski to stan kliniczny charakteryzujący się niedoborem testosteronu w organizmie, co może prowadzić do zaburzeń funkcji rozrodczych, metabolicznych i psychicznych. Może być klasyfikowany jako:

  1. Hipogonadyzm pierwotny:

    • Wynika z uszkodzenia jąder, co prowadzi do obniżonej produkcji testosteronu.
    • Przykładowe przyczyny: zespół Klinefeltera, urazy jąder, chemioterapia lub radioterapia.

  2. Hipogonadyzm wtórny:

    • Spowodowany dysfunkcją osi podwzgórze-przysadka.
    • Przykłady: guzy przysadki, przewlekły stres, otyłość, nadmierne spożycie alkoholu.

  3. Hipogonadyzm mieszany:

    • Kombinacja obu powyższych mechanizmów.

Hipogonadyzm – objawy u mężczyzn

Objawy hipogonadyzmu mogą być złożone i wpływać na różne układy organizmu. Najczęstsze symptomy obejmują:

  1. Objawy fizyczne:

    • Obniżone libido i zaburzenia erekcji.
    • Spadek masy mięśniowej oraz siły fizycznej.
    • Zwiększenie tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicy brzusznej.
    • Utrata owłosienia na twarzy i ciele.
    • Zmniejszenie gęstości mineralnej kości, co zwiększa ryzyko osteoporozy.

  2. Objawy psychiczne:

    • Depresja, drażliwość, stany lękowe.
    • Problemy z koncentracją i pamięcią.

  3. Objawy reprodukcyjne:

    • Obniżona liczba plemników (azoospermia lub oligospermia).
    • Bezpłodność.

  4. Inne objawy:

    • Chroniczne zmęczenie.
    • Uderzenia gorąca.

Diagnostyka hipogonadyzmu

Diagnostyka opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz badaniach laboratoryjnych.

  1. Badania laboratoryjne:

    • Poziom testosteronu: Pomiar testosteronu całkowitego i wolnego we krwi, najlepiej w godzinach porannych.
    • LH i FSH: Ocena funkcji osi podwzgórze-przysadka.
    • Prolaktyna: Aby wykluczyć hiperprolaktynemię.
    • SHBG: Ważne przy interpretacji wyników testosteronu całkowitego.

  2. Badania obrazowe:

    • USG jąder: Wykrycie zmian strukturalnych.
    • MRI przysadki mózgowej: W przypadku podejrzenia guza.

  3. Testy dodatkowe:

    • Test stymulacji gonadotropinami w celu oceny rezerwy jądrowej lub test z metoclopramidem w przypadku nadmiaru prolaktyny.

Czy hipogonadyzm jest uleczalny?

Odpowiedź na to pytanie zależy od przyczyny hipogonadyzmu:

  1. Hipogonadyzm pierwotny:

    • Nie jest w pełni uleczalny, ale objawy mogą być skutecznie kontrolowane za pomocą terapii zastępczej testosteronem (TRT).

  2. Hipogonadyzm wtórny:

    • Czasami możliwe jest wyleczenie przyczyny (np. usunięcie guza przysadki, redukcja masy ciała, leczenie farmakologiczne hiperprolaktynemii).
    • W niektórych przypadkach konieczna jest długotrwała terapia hormonalna.

Leczenie hipogonadyzmu

  1. Terapia zastępcza testosteronem (TRT):

    • Dostępne formy: iniekcje domięśniowe, żele, plastry, implanty podskórne.
    • Cele: poprawa libido, siły mięśniowej, nastroju i gęstości mineralnej kości.

  2. Farmakoterapia:

    • Gonadotropiny (hCG, FSH): Stosowane w hipogonadyzmie wtórnym u pacjentów z zachowaną rezerwą jądrową.
    • Leki stymulujące przysadkę (np. klomifen).

  3. Zmiana stylu życia:

    • Aktywność fizyczna: Trening siłowy wspiera produkcję testosteronu.
    • Dieta: Bogata w cynk, witaminę D i zdrowe tłuszcze.
    • Redukcja stresu: Medytacja, joga, techniki oddechowe.
    • Ograniczenie używek: Alkohol i papierosy obniżają poziom testosteronu.

Podsumowanie

Hipogonadyzm męski jest stanem wymagającym dokładnej diagnostyki i indywidualnego podejścia terapeutycznego. Choć nie zawsze można go wyleczyć, odpowiednio dobrana terapia pozwala na skuteczne zarządzanie objawami i poprawę jakości życia pacjentów. Jeśli masz wątpliwości co do tego, czy Twoje objawy wynikają z niedoboru testosteronu zachęcamy do wypełnienia kwestionariusz ADAM oraz wykonania badania innych hormonów, aby w pełni ocenić stan gospodarki hormonalnej. Chętnie podpowiemy jakie badania należy wykonać.

Lekarz Piotr Rolczyk


Umów wizytę