Witamina D

Funkcje

1. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, wspomaga mineralizację kości​.
2. Wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, działając immunomodulująco​.
3. Poprawia stabilność błon komórkowych i wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego​.
4. Przyspiesza regenerację mięśni i poprawia ich funkcjonowanie​.
5. Zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane czy cukrzyca typu 1​.
6. Pomaga w regulacji poziomu insuliny i wspiera profilaktykę cukrzycy typu 2​.
7. Chroni przed niektórymi nowotworami, takimi jak rak piersi czy jelita grubego​.
8. Wspomaga zdrowie serca, redukując ryzyko nadciśnienia i innych chorób układu krążenia​.

Nadmiar – objawy i konsekwencje

1. Hiperkalcemia prowadząca do osłabienia mięśni​.
2. Nudności i wymioty​.
3. Zaburzenia rytmu serca​.
4. Uszkodzenie nerek, w tym nefrokalcynoza​.
5. Zwiększone ryzyko złamań kości z powodu nadmiernej resorpcji wapnia​.

Niedobór – objawy i konsekwencje

1. Krzywica u dzieci i osteomalacja u dorosłych​.
2. Osłabienie mięśni i zwiększone ryzyko upadków u osób starszych​.
3. Obniżenie odporności i podatność na infekcje​.
4. Wzrost ryzyka chorób autoimmunologicznych​.
5. Zwiększone ryzyko depresji i problemów neurologicznych​.

Normy

Normy poziomu 25-hydroksywitaminy D różnią się w zależności od wytycznych:

Poziom powyżej 30 ng/mL jest uważany za optymalny dla zdrowia​. Osoby starsze, otyłe, z ograniczoną ekspozycją na słońce lub z chorobami przewlekłymi mogą wymagać większych dawek​.

Jak badać?

Badanie poziomu 25(OH)D w surowicy jest najbardziej wiarygodnym wskaźnikiem statusu witaminy D. Zaleca się wykonanie badania w okresie jesienno-zimowym, gdy ekspozycja na słońce jest ograniczona, aczkolwiek u osób z przewlekłym niedoborem lub z chorobami współistniejącymi ważne jest, aby badać ją cały rok.

Czy wiesz, że…?

Czyli ciekawe fakty o witaminie D

1. Witamina D to bardziej hormon niż witamina
   Mimo nazwy, witamina D jest w rzeczywistości hormonem steroidowym, podobnym do estrogenu czy testosteronu. Działa jako klucz w komórkach, uruchamiając różne procesy, takie jak wspomaganie ruchu mięśni czy wsparcie układu odpornościowego
2. Niedobór witaminy D jest powszechny
   Większość populacji polskiej ma niedobór witaminy   
3. Naturalne źródła witaminy D
   Głównym i najskuteczniejszym źródłem witaminy D jest ekspozycja na słońce. Wystarczy wystawić przedramiona na słońce przez 10 minut dziennie, przez większość dni w tygodniu. Witaminę D można również znaleźć w tłustych rybach, takich jak łosoś, tuńczyk czy pstrąg, a także w wątrobie wołowej, żółtkach jaj, serze i grzybach. Produkty wzbogacane w witaminę D to mleko, alternatywy mleczne, płatki śniadaniowe oraz niektóre soki pomarańczowe, jogurty i margaryny.
4. Ostrożność z suplementacją
   Nadmierne przyjmowanie witaminy D w formie suplementów może być szkodliwe, prowadząc do toksyczności objawiającej się np.problemami z koncentracją. Witamina D nie jest szybko usuwana z organizmu, więc jej nadmiar może utrzymywać się przez tygodnie.

Chciałbyś zbadać poziom witaminy D?

Pamiętaj, że oznaczenie warto oznaczyć z innymi parametrami tak, aby kompleksowo ocenić swój stan zdrowia.

Zbadaj się

Źródła:

1. Rebelos E, Tentolouris N, Jude E. The Role of Vitamin D in Health and Disease. Drugs (2023);83:665–685​.
2. Bouillon R et al. The health effects of vitamin D supplementation: evidence from human studies. Nature Reviews Endocrinology (2022);18:96–97​.
3. Haines ST, Park SK. Vitamin D Supplementation: What’s Known, What to Do, and What’s Needed. Pharmacotherapy (2012);32(4):354–382​.
4. Charoenngam N, Holick MF. Immunologic Effects of Vitamin D on Human Health and Disease. Nutrients (2020);12:2097​.
5. Pludowski P et al. Vitamin D Supplementation: A Review of the Evidence. Nutrients (2024);16:391​.

link