Niedobór estradiolu

Estrogeny to grupa hormonów steroidowych, które odgrywają kluczową rolę w regulacji wielu procesów w organizmie kobiety. Poziom estradiolu podlega wahaniom zarówno w ciągu miesiąca (fazy cyklu miesiączkowego) jak i w trakcie całego życia kobiety, kiedy to obserwujemy wzrost jego wydzielania w okresie dojrzewania i drastyczny spadek w okresie okołomenopauzalnym.

Niedobór estradiolu daje szereg negatywnych skutków zarówno fizycznych jak i psychicznych. Kobiety, w porównaniu do mężczyzn, statystycznie częściej chorują na zaburzenia psychiczne takie jak depresja, zaburzenia snu, przewlekłe zespoły bólowe, migrena czy zespół przewlekłego zmęczenia, co może być wynikiem nagłego spadku poziomu tego hormonu. W okresie menopauzy drastycznie rośnie odsetek kobiet u których pojawiają się objawy niedoboru estradiolu i choroby zależne od tego deficytu. Pamiętajmy jednak, że niedobór estrogenów dotyczy w dzisiejszych czasach coraz młodszych kobiet - niejednokrotnie nawet 20- czy 30- letnich.

Objawy niedoboru estradiolu to:

• zaburzenia nastroju - obniżony nastrój wahania nastroju, labilność emocjonalna
• wypadanie lub ścieńczenie włosów
• zaburzenia snu
• suchość i wiotkość skóry, m.in. tendencja do nasilonego powstania zmarszczek, opadanie policzków, zwisanie skóry
• suchość pochwy i ból w trakcie odbywania stosunku
• uderzenia gorąca, nadmierna potliwość
• zaburzenia libido
• zwiększone odczuwanie bólu w przypadku różnych stanów chorobowych
• nadmierne objadanie się lub skłonność do zaburzeń odżywiania
• brak decyzyjności, niepewność siebie, zmniejszona asertywność
• zaburzenia pamięci oraz toku myślenia
• tendencja do nadwagi otyłości lub odwrotnie- wyniszczanie, nadmierni katabolizm mięśni
• zaburzenia miesiączkowania

Choroby, które mogą być spowodowane niedoborem estradiolu:

• depresja
• bezsenność
• osteoporoza
• miażdżyca i inne choroby sercowo naczyniowe takie jak udar mózgu czy zawał serca
• migreny
• skłonność do nudności, wymiotów, choroby lokomocyjnej
• fibromialgia
• nasilenie objawów przewlekłych chorób takich jak choroby zapalne jelit, astma, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów (udowodniono, że u kobiet miesiączkujących pod koniec i w pierwszych dniach cyklu, kiedy to dochodzi to fizjologicznego spadku hormonów, może też dochodzić do zaostrzenia objawów chorobowych)
• zaburzenia/ niedobory odporności
• choroba Alzheimera i inne choroby neurodegeneracyjne

Przyczyny niedoboru estradiolu

Wśród fizjologicznych przyczyn niedoboru estradiolu wyróżnia się następujące stany takie jak:

• menopauza
• spadek poziomu estradiolu po porodzie
• wahania w trakcie cyklu miesiączkowego

Pomimo, że stany te uznawane są przez medycynę za fizjologię, to należy zwrócić uwagę, że niekiedy dochodzi do zbyt gwałtownego spadku poziomu estradiolu, który wyraża się przez bardzo nasilone zaburzenia psychiatryczne. Wykazano na przykład, że nasilenie objawów u kobiet z bulimią, PTSD, a także ryzyko samobójstw jest największe w pierwszej fazie cyklu, kiedy to stężenie estradiolu i progesteronu jest najmniejsze. Dotyczy to również zespołu napięcia przedmiesiączkowego, które u części kobiet przyjmują postać znaczących zaburzeń nastroju niekiedy znacznie utrudniających codzienne funkcjonowanie. Takie stany, mimo że uważane za zmiany fizjologiczne, wymagają interwencji lekarskiej i przede wszystkim diagnostyki.

Natomiast przyczyny niefizjologiczne, schorzenia, które mogą prowadzić do obniżenia poziomu estradiolu to:

• choroby genetyczne, np. Zespół Turnera
• choroby jajników zaburzające ich prawidłowe funkcjonowanie, np. choroby autoimmunologiczne czy nowotwory
• zabiegi wymagające usunięcia jajników
• radioterapia na miednicę małą
• przedwczesne wygasanie czynności jajników (POI)
• czynnościowy podwzgórzowy brak miesiączki (FHA) – częste zaburzenie sportsmenek i kobiet bardzo aktywnych fizycznie
• zaburzenia odżywiania
• choroby przysadki mózgowej
• przewlekła choroba nerek.

Część wymienionych schorzeń może być leczona przyczynowo, jak np. zwiększenie podaży kalorii, zmniejszenie wydatku energetycznego może przywrócić właściwe poziomy estradiolu w FHA. Inne, jak np. pooperacyjny brak jajników, uszkodzenie po radioterapii – leczymy objawowo i suplementujemy hormony, jeśli pacjentka tego wymaga.

Jeśli masz obawy dotyczące niskiego poziomu estradiolu lub innych problemów związanych z równowagą hormonalną, zawsze zalecam skonsultowanie się z lekarzem. Odpowiednie badania diagnostyczne i ocena indywidualnych potrzeb są kluczowe przed podjęciem jakichkolwiek suplementów lub terapii hormonalnej. Decyzję o stosowaniu suplementów hormonalnych powinien podejmować wyłącznie lekarz, który posiada pełny obraz Twojego stanu zdrowia i historii medycznej. Istnieje kilka substancji naturalnych np. DHEA lub ekstrakty z czerwonej kończyny, które są czasem stosowane w kontekście regulacji poziomu estradiolu, ale skuteczność i bezpieczeństwo takich suplementów są wciąż badane i nie są jeszcze pełni zrozumiane. Ważne jest również zrozumienie, że poziom estradiolu regulowany jest przez wiele czynników, w tym przez układ hormonalny i funkcję jajników. Terapia hormonalna, przepisana i nadzorowana przez lekarza, jest najbardziej efektywnym sposobem regulacji poziomu hormonów, takich jak estradiol. Zawsze jako lekarze staramy się jednak leczyć przyczynowo tak, aby tej terapii uniknąć o ile jest to możliwe.

Umów wizytę