Niedobór progesteronu – objawy, normy, badania

03.01.2025

Progesteron to kluczowy hormon steroidowy odgrywający ważną rolę w regulacji cyklu miesiączkowego, ciąży oraz zdrowia ogólnego. Niedobór progesteronu może prowadzić do różnorodnych zaburzeń, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. W artykule przedstawimy objawy niedoboru progesteronu, normy laboratoryjne, a także znaczenie badań diagnostycznych.

Progesteron – za co odpowiada?

Progesteron jest hormonem produkowanym głównie przez ciałko żółte w jajniku, a w czasie ciąży przez łożysko. U mężczyzn jest wytwarzany w niewielkich ilościach w jądrach i nadnerczach. Jego funkcje obejmują:

  • Regulację cyklu miesiączkowego.
  • Przygotowanie macicy na implantację zarodka.
  • Wspieranie utrzymania ciąży.
  • Modulację układu immunologicznego i nerwowego​​.

Niedobór progesteronu – objawy

  1. U kobiet:

    • Nieregularne lub bolesne miesiączki.
    • Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS).
    • Problemy z zajściem w ciążę lub poronienia.
    • Suchość pochwy i zmniejszone libido.
    • Zatrzymywanie wody w organizmie i obrzęki.

  2. U mężczyzn:

    • Zmniejszenie libido i problemy z płodnością.
    • Zwiększona masa tkanki tłuszczowej.
    • Zmniejszenie masy mięśniowej.
    • Problemy ze snem i zmęczenie​​.

Kiedy badać progesteron?

Najlepszy czas na badanie poziomu progesteronu zależy od fazy cyklu miesiączkowego.

  • Faza lutealna (ok. 7 dni po owulacji): W tej fazie poziom progesteronu osiąga swoje maksimum, co pozwala na dokładną ocenę jego wydzielania.
  • W ciąży: Badania są wykonywane w celu monitorowania prawidłowego przebiegu ciąży.
  • U mężczyzn oraz kobiet w menopauzie: Badanie można przeprowadzić w dowolnym momencie​​.

Normy progesteronu

  1. Kobiety w fazie lutealnej: 10–35 ng/mL.
  2. Kobiety w ciąży:
    • Pierwszy trymestr: 10–40 ng/mL.
    • Drugi trymestr: 25–80 ng/mL.
    • Trzeci trymestr: 50–200 ng/mL.
  3. Kobiety w fazie folikularnej i mężczyźni: <1 ng/mL​​.

Badanie progesteronu – jak się przygotować?

Badanie poziomu progesteronu polega na pobraniu krwi żylnej, a przygotowanie obejmuje:

  • Wykonanie badania na czczo.
  • Konsultację z lekarzem w celu określenia najlepszego dnia cyklu do wykonania testu.
  • U kobiet stosujących leki hormonalne konieczna może być ich czasowa modyfikacja​.

Przyczyny niskiego poziomu progesteronu

  • Zaburzenia hormonalne: Zespół policystycznych jajników (PCOS), niewydolność ciałka żółtego.
  • Ciąża zagrożona: Niedostateczna produkcja progesteronu może prowadzić do poronienia.
  • Stres i styl życia: Chroniczny stres oraz brak odpowiedniej diety i snu mogą obniżać poziom progesteronu.
  • Choroby endokrynologiczne: Dysfunkcja nadnerczy czy tarczycy​.

Leczenie niedoboru progesteronu

  1. Terapia hormonalna:

    • Progesteron w postaci tabletek, zastrzyków, kremów lub globulek dopochwowych.
    • Leki wspierające owulację (np. gonadotropiny) w przypadku problemów z płodnością.

  2. Zmiana stylu życia:

    • Zdrowa dieta bogata w cynk, magnez, witaminy z grupy B oraz tłuszcze nienasycone.
    • Regularna aktywność fizyczna, która pomaga w regulacji poziomu hormonów.
    • Zarządzanie stresem za pomocą medytacji, jogi lub innych technik relaksacyjnych.

  3. Wsparcie w ciąży:

    • Progesteron stosowany w celu zapobiegania przedwczesnym porodom lub wspierania prawidłowego rozwoju ciąży​.

Podsumowanie

Niedobór progesteronu jest częstym problemem zdrowotnym, który może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia reprodukcyjnego i ogólnego. Jeśli masz wątpliwości co do tego, czy Twoje objawy wynikają z niedoboru progesteronu zachęcamy do wykonania badania innych hormonów, aby w pełni ocenić stan gospodarki hormonalnej. Chętnie podpowiemy jakie badania należy wykonać.

Lekarz Anna Górecka


Umów wizytę