Jakie badania i jak leczyć hirsutyzm u kobiet?

Hirsutyzm to nadmierny wzrost włosów typu męskiego u kobiet, który może pojawiać się na takich obszarach ciała jak twarz, klatka piersiowa, plecy czy uda. Jest to objaw wskazujący na zaburzenia hormonalne i może być związany z różnego rodzaju schorzeniami. W artykule omówimy przyczyny hirsutyzmu, niezbędne badania diagnostyczne oraz skuteczne metody leczenia.

Hirsutyzm – co to jest i jakie są objawy?

Hirsutyzm definiuje się jako nadmierny wzrost ciemnych, sztywnych włosów na obszarach ciała, gdzie normalnie występują jedynie delikatne włoski meszkowe. Charakterystyczne objawy obejmują:

• Nadmierne owłosienie na twarzy (np. w okolicy wąsów czy brody).

• Wzrost włosów na klatce piersiowej, w tym na piersiach.

• Owłosienie na plecach, udach lub brzuchu.

Hirsutyzm może być różnie nasilony i często towarzyszy mu trądzik, łysienie typu męskiego (androgenowe) lub nieregularne cykle menstruacyjne.

Hirsutyzm – przyczyny

Główną przyczyną hirsutyzmu są zaburzenia hormonalne, prowadzone przez nadmiar androgenów (hormonów męskich) w organizmie kobiety. Najczęstsze przyczyny to:

1. Zespół policystycznych jajników (PCOS) – dominująca przyczyna hirsutyzmu u kobiet. Towarzyszą mu inne objawy, takie jak nieregularne cykle menstruacyjne czy insulinooporność.

2. Wrodzony przerost nadnerczy (CAH) – rzadsza przyczyna wynikająca z defektów enzymatycznych w syntezie kortyzolu.

3. Hiperprolaktynemia – nadmiar prolaktyny może prowadzić do zaburzeń hormonalnych.

4. Guzy wydzielające androgeny – rzadkie, ale istotne przyczyny, np. guzy jajnika lub nadnerczy.

5. Leki – niektóre substancje, takie jak sterydy anaboliczne, danazol czy minoksydyl, mogą nasilać hirsutyzm.

Hirsutyzm – jakie badania wykonać?

Diagnostyka hirsutyzmu polega na ustaleniu jego przyczyny, co wymaga wykonania kilku podstawowych i zaawansowanych badań. Zalecane badania obejmują:

1. Wywiad lekarski i ocena kliniczna:

   • Dokładny wywiad dotyczący czasu pojawienia się objawów, regularności cyklu menstruacyjnego i stosowanych leków.

   • Ocena natężenia hirsutyzmu za pomocą skali Ferrimana-Gallweya.

2. Badania hormonalne:

   • Testosteron całkowity i wolny – w celu oceny hiperandrogenizmu.

   • DHEA-S (siarczan dehydroepiandrosteronu) – nadmiar wskazuje na nadnerczowe źródło androgenów.

   • 17-OH progesteron – pozwala wykluczyć wrodzony przerost nadnerczy.

   • Prolaktyna – aby wykluczyć hiperprolaktynemię.

   • TSH i FT3 i FT4 – w celu oceny funkcji tarczycy.

   • LH i FSH – pozwalają na ocenę funkcji osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej.

3. Badania obrazowe:

   • USG jajników – w celu wykrycia cech PCOS.

   • TK lub MRI nadnerczy – w przypadku podejrzenia guza nadnerczy.

4. Testy metaboliczne:

   • Krzywa glukozowo-insulinowa – ocena insulinooporności i/lub hiperinsulinizmu.

   • Lipidogram – pozwala ocenić ryzyko miażdżycy.

Jeśli chciałabyś dobrać odpowiednie badania hormonalne i metaboliczne dla siebie i na podstawie Twoich objawów zachęcamy do skorzystania z opcji Zbadaj Się

Zbadaj Się

Hirsutyzm – jak leczyć?

Leczenie hirsutyzmu zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Można je podzielić na podejścia farmakologiczne, mechaniczne i lifestylowe.

1. Leczenie farmakologiczne:

   • Antykoncepcja hormonalna – dwuskładnikowe tabletki zawierające estrogen i progestagen są pierwszą linią leczenia w PCOS. Zmniejszają produkcję androgenów w jajnikach. Pamiętajmy jednak, że nie jest to leczenie przyczynowe tylko objawowe i po odstawieniu antykoncepcji objawy nadmiaru androgenów mogą wrócić jeśli nie zastosowano zmian dietetycznych i lifestylowych

   • Spironolakton – lek o działaniu antyandrogenowym, skuteczny w redukcji hirsutyzmu. Wymaga stosowania antykoncepcji ze względu na ryzyko feminizacji płodu.

   • Finasteryd – inhibitor 5-alfa-reduktazy, stosowany w leczeniu hirsutyzmu i łysienia androgenowego.

   • Metformina – poprawia wrażliwość na insulinę u pacjentek z insulinoopornością.

2. Metody mechaniczne:

   • Depilacja laserowa – skuteczna i długotrwała metoda usuwania włosów.

   • Elektroliza – alternatywa dla lasera, szczególnie przy jasnych włosach.

   • Depilacja woskiem lub golenie – metody tymczasowe.

3. Zmiana stylu życia:

   • Redukcja masy ciała – zmniejszenie tkanki tłuszczowej może obniżyć poziom androgenów u pacjentek z PCOS.

   • Dieta z niskim indeksem glikemicznym/ insulinowym– wspiera kontrolę insulinooporności.

   • Regularna aktywność fizyczna – korzystna dla gospodarki hormonalnej i metabolicznej.

4. Wsparcie psychologiczne: Hirsutyzm może wpływać na jakość życia i samoocenę. Wsparcie psychologiczne lub terapia poznawczo-behawioralna mogą pomóc pacjentkom w radzeniu sobie z objawami.

Podsumowanie

Hirsutyzm u kobiet jest objawem wymagającym dokładnej diagnostyki i indywidualnego podejścia do leczenia. Kluczowe jest ustalenie przyczyny, co pozwala na zastosowanie odpowiednich metod terapeutycznych. Połączenie leczenia farmakologicznego, metod mechanicznych i zmian stylu życia może skutecznie zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia pacjentek.

Umów wizytę